Với các hành trình tour du lịch trong nước, hầu như mọi tour đều có nhắc đến hoặc đưa khách đến tham chùa chiền nào đó trong hành trình. Mỗi vùng ở đất nước ta đều có những ngôi chùa hiện diện nhưng mỗi ngôi chùa đều gắn với tích riêng của mình, chùa Phù Dung ở Hà Tiên cũng vậy.
Nếu như trước kia thực hiện một tour Hà Tiên còn nhiều trở ngại thì nay đường xá cùng phương tiện đi lại thuận tiện, nhiều hành trình du lịch miền Tây giá rẻ thường xuyên được tổ chức, khiến chuyến đi về Hà Tiên – khám phá vùng đất thập vịnh cảnh càng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Được đề cập như một danh thắng đặc biệt của đất Hà Tiên, Chùa Phù Dung dù mang vẻ ngoài khá đơn giản nhưng lại thu hút du khách đến thăm, là nguồn cảm hứng thi ca cho rất nhiều người vì tích chuyện gắn với chùa. Chuyện kể lại rằng, chùa Phù Dung xưa là một am nhỏ do Mạc Lịnh Công tức Mạc Thiên Tứ xây dựng cho bà thứ của ông là bà Dì Tự tu hành. Bà là người rất được sủng ái đến mức khiến chính thất là bà Nguyễn phu nhân ghen tức và hãm hại. Nguyễn phu nhân nhân lúc Mạc Lịnh Công vắng nhà, đã nhốt Bà Dì Tự trong một cái chậu úp. May thay, Mạc Lịnh Công lại quay về cứu kịp. Sau việc ấy, Bà Dì Tự đã xin Mạc Lịnh Công cho bà đi tu. Vì lời thỉnh cầu và vì thương, Mạc Lịnh Công đã đành phải chấp nhận, ông xây cho bà một am tự, đào ao và trồng sen.
Chùa Phù Dung ở phía bắc núi Bình San bây giờ là chùa Phù Dung mới được xây dựng trên nền Chiêu Anh Các của ngày trước. Còn chùa cổ tọa lạc phía tây núi Phù Dung, được cho là được xây dựng từ thế kỷ 18, nay còn lại những tường thành. Kiến trúc của Chùa Phù Dung khá đơn giản nhưng nổi bật với đài Phật Quan Thế Âm tô vôi trắng. Tuy nhiên điều làm nên nét độc đáo và đặc biệt cho chùa Phù Dung khiến người đời nhắc mãi chính là câu chuyện về Bà Dì Tự khi xưa. Người ta cho rằng câu chuyện của bà là một chuyện tình đẹp nhưng sớm phải chia lìa, cũng như sự éo le về kiếp chồng chung. Tâm điểm này cũng góp phần cùng với cảnh quan, tạo nên nguồn cảm hứng sáng tác cho cả các nhà thơ lẫn các kịch giả, soạn giả cho ra đời nhiều tác phẩm hay nay vẫn lưu hành trong dân chúng.
Nếu bạn có dịp thực hiện tour du lịch miền Tây giá rẻ, hãy đến với Hà Tiên khám phá vùng đất thập vịnh cảnh và cùng ngắm lại Chùa Phù Dung gắn với tích đặc biệt. Chắc chắn bạn sẽ cảm nhận rõ, chuyện và số phận con người là một phần rất quan trọng thổi hồn cho cảnh quan để khiến cảnh quan cũng trở nên đặc biệt, độc đáo và duy nhất.